Kompakt Şalter Nedir? Özellikleri, Çeşitleri ve Kullanım Alanları
Kompakt Şalterler: Tanımı, Türleri ve Kullanım Rehberi
İçindekiler
- Kompakt Şalter Nedir?
- Kompakt Şalter Nasıl Çalışır?
- Kompakt Şalterlerin Temel Özellikleri
- Kompakt Şalter Çeşitleri
- Kompakt Şalter Seçiminde Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Kompakt Şalter ile Otomatik Sigorta Arasındaki Fark
- Kompakt Şalterlerde Marka Karşılaştırması (Tablo)
- Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
Kompakt Şalter Nedir?
Kompakt şalter (MCCB - Molded Case Circuit Breaker), orta gerilim devrelerini aşırı akıma ve kısa devreye karşı koruyan elektromekanik bir anahtarlama elemanıdır.
Elektrik devrelerinin güvenliğini sağlamada kritik bir rol oynar. Kompakt yapısı sayesinde pano içine kolayca monte edilebilir ve geniş bir kullanım alanına sahiptir.
Kompakt Şalter Nasıl Çalışır?
Kompakt şalterler şu iki temel prensiple çalışır:
- Termik koruma: Aşırı yüklenmelerde devreyi keser.
- Manyetik koruma: Kısa devre durumunda anında tepki verir.
Bu mekanizmalar, hem insan güvenliği hem de sistemin sürekliliği için hayati öneme sahiptir.
Kompakt Şalterlerin Temel Özellikleri
- Aşırı akım ve kısa devreye karşı çift koruma
- Yeniden kullanılabilir (aç-kapa yapılabilir)
- Çeşitli akım kapasiteleri (genellikle 16A - 1600A arası)
- Mekanik dayanım süresi yüksektir
- Termik-mekanik yapısı sayesinde hassas koruma sağlar
Not: Kompakt şalterler genellikle ana panolarda, dağıtım panolarında ve endüstriyel tesislerde tercih edilir.
Kompakt Şalter Çeşitleri
- Sabit Tip: Belirli bir ayarda çalışır, küçük tesisatlar için idealdir.
- Ayarlanabilir Tip: Termik ve manyetik değerleri ayarlanabilir.
- 3 Kutuplu ve 4 Kutuplu: Faz ve nötr hatlarına göre tercih edilir.
- Elektronik Korumalı: Dijital kontrol ve daha hassas ayar imkanı sunar.
Kompakt Şalter Seçiminde Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Anma Akımı (In): Tesisatın ihtiyacına uygun olmalı
- Kesme Kapasitesi (Icu/Ics): Yeterli kısa devre kesme gücü
- Mekanik Dayanıklılık: Uzun ömürlü kullanım
- Standart ve Sertifikalar: CE, TSE, IEC vb.
- Fiziksel Uyumluluk: Montaj kolaylığı
Kompakt Şalter ile Otomatik Sigorta Arasındaki Fark
| Özellik | Kompakt Şalter (MCCB) | Otomatik Sigorta (MCB) |
|---|---|---|
| Kullanım Amacı | Orta/yüksek akım | Düşük akım |
| Anma Akımı | 16A - 1600A | 1A - 63A |
| Ayarlanabilirlik | Var | Genelde yok |
| Kesme Kapasitesi | Yüksek (25-100kA) | Düşük (6-10kA) |
| Uygulama Alanı | Endüstriyel, ticari | Konut, ofis |
| Fiyat | Daha yüksek | Daha ekonomik |
Kompakt Şalterlerde Marka Karşılaştırması (Tablo)
| Marka | Akım Aralığı | Kesme Kapasitesi | Ayarlanabilirlik | Fiyat/Performans |
|---|---|---|---|---|
| Schneider | 16A-1600A | 25-100kA | ✔️ | ⭐⭐⭐⭐☆ |
| Siemens | 25A-1600A | 36-70kA | ✔️ | ⭐⭐⭐⭐☆ |
| Eaton | 32A-1250A | 25-70kA | ✔️ | ⭐⭐⭐⭐ |
| ABB | 16A-1600A | 25-100kA | ✔️ | ⭐⭐⭐⭐☆ |
| Legrand | 25A-800A | 25-50kA | ✔️ | ⭐⭐⭐☆ |
“Elektriği kontrol altına almak, enerjiyi yönetmenin ilk adımıdır.” — Nikola Tesla
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
1. Kompakt şalter kaç amper olur?
→ Genellikle 16 amperden başlar, 1600 amper ve üzerine kadar çeşitleri vardır.
2. Kompakt şalter kaç kA kısa devre akımına dayanır?
→ Markaya ve modele göre değişmekle birlikte genelde 25kA ile 100kA arasıdır.
3. Kompakt şalter arızalanırsa ne yapılmalı?
→ Şalterin değiştirilmesi gerekir; iç mekanizma bozulduğunda onarılmaz.
4. Kompakt şalter ile kontaktör farkı nedir?
→ Kompakt şalter koruma sağlar, kontaktör kontrol amaçlıdır. İkisi farklı görevlerde kullanılır.
5. Kompakt şalterin bakım ihtiyacı var mı?
→ Periyodik olarak bağlantı noktalarının kontrol edilmesi önerilir.